Jak długo działają sterydy?

Negatywna opinia o sterydach wśród społeczeństwa bierze się głównie z tego, że myśli się o nich głównie w kategoriach dopingu. Jest to błędne myślenie, ponieważ sterydy to przede wszystkim środki lecznicze. Kiedy zatem o sterydach się mówi w znaczeniu medycznym, a kiedy w znaczeniu pozamedycznym?

W odniesieniu do sterydów istnieją 2 używane zamiennie terminy. Steroidy oraz sterydy. Te drugie są znaczeniem bardziej potocznym. Steroidy bowiem, są to związki lipidowe, których częścią wspólną są tzw. pierścienie steranu. Związki te mają pochodzenie roślinne lub zwierzęce. Organizm do swojego funkcjonowania potrzebuje związków steroidowych pochodzenia naturalnego i w organizmie człowieka występuje mnóstwo tych związków jak np.:

• testosteron
• androsteron
• estradiol
• estrol
• aldosteron
• progesteron
• kortyzon
• kortykosteron
• cholesterol

Sterydy w medycynie mają bardzo szerokie spectrum zastosowań. Używane są jako: leki przeciwzapalne, przeciwobrzękowe tzw. kortykosterydy. Stosuje się je jako leki na choroby reumatyczne. Wykorzystywane są jako leki nowotworowe, alergiczne na obrzęki mózgu, leki związane z regulacją cyklu płciowego – jako leki antykoncepcyjne lub wspomagające zajście w ciążę. Stosuje się je także jako leki używane w trakcie menopauzy, jako zastępcza terapia hormonalna. Jeżeli chodzi o aspekty pozamedyczne, to sterydy mogą być stosowane jako środki dopingowe mające na celu wspomaganie wzrostu masy mięśniowej u osób regularnie ćwiczących na siłowni lub w celu polepszenia osiąganych rezultatów sportowych u profesjonalistów (taka praktyka jest często zakazana). Pojęcie sterydy zaczęło być użytkowane jako zamiennik dla steroidów anabolicznych, które są stosowane jako środki dopingowe i wspomagające rozrost mięśniowy i wydolnościowy.

Sterydy anaboliczne – czym są?

Określenie anaboliczne wskazuje kierunek przemiany substancji, która jest ściśle związana z syntezą i budową. W sterydach anabolicznych chodzi o przyspieszenie wzrostu masy mięśniowej i zwiększenia ich objętości a zarazem powiększenia siły, jak również zwiększenie wydolności organizmu. Katabolizm jest czymś przeciwnym, ponieważ zażywa się go w  celu degradacji, rozpadu. Osoby trenujące często stosują sterydy anaboliczne w celu poprawienia osiąganych rezultatów.

Wpływ sterydów na psychikę

Po zażyciu sterydów są one przekształcane w organizmie w związki, które, czasem bardzo silnie, wpływają na centralny układ nerwowy. Z tego właśnie powodu bardzo często u osób zażywających sterydy w celach przyrostu masy mięśniowej lub zwiększenia wydolności fizycznej organizmu występuje zwiększona skłonność do zachowań agresywnych. Z tego samego powodu dochodzi do wahań nastroju u kobiet. Zależy to jednak od fazy cyklu płciowego, w którym aktualnie znajduje się kobieta. Zaburzenia psychiczne w tym również depresyjne występują często właśnie z tego powodu. Takie same objawy mogą zachodzić po porodzie lub poronieniu. Zresztą nie tylko sterydy anaboliczne mogą wywołać negatywne skutki psychiczne. Również sterydy stosowane jako leki przeciwzapalne mogą wpływać na ogólne samopoczucie poprzez wywoływanie silnych wahań nastroju u osób, które je stosują.

Wracając jednak do sterydów anabolicznych, w niektórych, ekstremalnych przypadkach sterydy wpływają na poczytalność – a właściwie jej brak u człowieka poprzez wywoływanie silnej agresji. Może ona doprowadzić do stanów maniakalnych. W rezultacie odnotowano skrajne przypadki, w których sterydy doprowadziły do powstania stanów psychozy, które negują poczytalność. Podobne jest to do przypadków manii z nawarstwieniami urojeniowymi i psychoz o charakterze schizofrenicznym.

Sterydy anaboliczne, a zwłaszcza testosteron zaczyna się rozpatrywać do podawania ich osobom nieuleczalnie chorym, aby poprawić ich samopoczucie i ogólnie pojętą jakość życia.  Dzieje się tak ponieważ sterydy anaboliczne wpływają na polepszenie nastroju, dodają sił witalnych, poprawiają samopoczucie. Trzeba jednak uwzględnić, że powinno się je stosować w takich dawkach, w jakim dany hormon jest wydzielany przez organizm. Dlatego często poleca się stosowanie sterydów anabolicznych u osób starszych, którzy chorują na nowotwór, albo są po amputacji jąder, żeby nadrobić ich naturalną ilość hormonów, które byłyby wytwarzane przez organizm, gdyby nie schorzenie. Sterydy, które są dobrze przyswajane i tolerowane przez organizm to sterydy pochodzenia roślinnego. Dobrze one zastępują braki hormonalne organizmu. Takie sterydy często lekarze polecają kobietom w okresie menopauzy, gdyż polepszają nastrój, samopoczucie oraz efekty zanikania hormonów płciowych są mniej drastyczne.

Sterydy a uzależnienie

Od sterydów jak najbardziej można się uzależnić, tak samo jak od alkoholu, nikotyny czy narkotyków. Głównym czynnikiem to powodującym jest fakt, że sterydy poprawiają nastrój. Osoba, która zażywa sterydy zauważa, że jej samopoczucie jest wtedy wyraźnie lepsze, natomiast  gdy przestaje jest zażywać samopoczucie się pogarsza, często drastycznie. W to miejsce natychmiast pojawia się potrzeba zażycia kolejnych sterydów w celu już nie treningowych czy zdrowotnych, a jedynie w celu polepszenia nastroju. Drugim czynnikiem wywołującym potrzebę zażycia środka sterydowego jest fakt, że podczas zażywania u sportowców występują pozytywne efekty sterydów w postaci szybszego przyrostu masy mięśniowej, polepszenia efektów i wyników w treningu i poprawa ogólnej wydolności treningu. Sukces jest bardzo uzależniający. Dlatego właśnie, gdy dana osoba przestanie brać sterydy, pojawiają się efekty braku zażywania sterydów. Spada wydolność organizmu do jej naturalnego stanu, przyrost masy mięśniowej hamuje lub zwalnia całkowicie a czasem nawet zaczyna ta masa zaczyna maleć. Wtedy pojawia się potrzeba sięgnięcia po sterydy w celu osiągnięcia celu/sukcesu.

Odstawiając sterydy trzeba to robić powoli, najlepiej pod kontrolą lekarza. W przypadkach, gdy takie zachowania jak nadmierna agresja nie chcą ustąpić dobrze jest udać się nawet na terapię. Sterydy oddziałują na układ limbiczny, podwzgórze mózgu oraz przysadkę mózgową. Doprowadzają do długiego rozchwiania tego układu i rozregulowania wytwarzania naturalnych hormonów przez organizm. Nagłe odstawienie powoduje sterydów, powoduje, że organizm nie jest w stanie sobie poradzić z nagłym brakiem hormonów, które były dostarczane do organizmu za pomocą tabletek lub iniekcyjnie, zamiast wytwarzane prze organy do tego powołane. Ten właśnie moment również rodzi potrzebę sięgnięcia znów po sterydy, gdyż organizm “broni” się przed brakiem hormonów, które do tej pory były mu dostarczane, zamiast wytwarzane przez niego. Niepożądane działanie sterydów może się stać znacznie silniejsze niż ich pozytywne skutki w postaci rozwoju mięśni i polepszenia wydolności oraz wytrzymałości organizmu.

Czas działania sterydów

Czas działania sterydów jest bardzo zróżnicowany. Może być określony przez okres biologicznego półtrwania. Jest to okres,  w którym stężenie danego hormonu we krwi jest zmniejszony o połowę. Sterydy podawane doustnie wchłaniane są z przewodu pokarmowego i razem z krwią docierają do wątroby.  W wątrobie związek aktywny poddawany metabolizmowi dociera do komórek i tkanek w dawce mniejszej niż pierwotnie przyjęta. Sterydy doustne są tak zmodyfikowane, aby dla użytkownika efekt pierwszego przejścia cyklu został zminimalizowany. Pozwala to zwiększyć dawkę aktywną sterydu i wydłużyć czas jego działania.

Sterydy iniekcyjne podawane domięśniowo kumulowane są w tkance tłuszczowej. Oznacza to wolniejsze uwalnianie związku aktywnego, a konsekwencji dłuższe ich działanie. Sterydy iniekcyjne pozostają w organizmie przez znacznie dłuższy okres czasu. Możliwość ich wykrycia w organizmie również jest dłuższa, gdyż są znacznie wolniej uwalniane z tkanki tłuszczowej.

Sterydy anaboliczne w postaci zastrzyków podawane domięśniowo działają dłużej niż sterydy anaboliczne podawane doustnie. Różnice w długości ich działania określa się oznaczając ich okres półtrwania. W zależności od zażytego preparatu okresy półtrwania mogą wynosić od 24 godzin po zażyciu aż do pół roku. Dzielą się więc na krótko oraz długodziałające.